DOG058-Tendürek Dağı-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 90680 ha Yükseklik : 1730 m – 3533 m
Boylam : 43,89ºD İl(ler) : Van, Ağrı
Enlem : 39,36ºK İlçe(ler) : Doğubayazıt, Diyadin, Çaldıran, Muradiye
Koruma Statüleri : Yok
Alanın Tanımı: Tendürek, ülkemizin beşinci büyük volkanik dağıdır. Büyük kısmı lav platoları üzerinde uzanan meralarla kaplıdır ve bu alanlarda siyah ve delikli kayalar geniş yer kaplar. Dağda iki volkan konisi ve bir krater bulunmaktadır. Konilerin çevresinde bitki örtüsü çok gelişmemiştir. Dağın güneyinde Çaldıran Ovası uzanır, kuzeydoğusunda ise Doğubayazıt Ovası bulunur. Alanın doğu sınırının bir kısmı İran’a komşudur.
Habitatlar: Alan volkanik kökenli kayalarla kaplıdır. Dağın güney kısmını taşlık yamaçlar oluşturur. Burada açık dağ stepleri gelişmiştir. Yükseklerde ise kısa boylu dağ mera toplulukları yer alır. Otlatma baskısının nispeten az olduğu bölgelerde kısa boylu çalı tipinde ağaçlık alanlara rastlanır. ÖDA sınırları içinde doğuda yer alan Soğuksu Vadisi’nde zengin bitki örtüsüne ev sahipliği yapan yüksek arazi kireçtaşı meraları vardır.
Türler: Alan özellikle bitkiler için oldukça önemlidir. Alandaki endemik bitkiler arasında nesli tehlike altında olan Fritillaria michailovskyi, Centaurea demirizii, Campanula coriacea, ve Calamintha caroli-henricana bulunur.
Bölgesel öneme sahip gökkuzgun (Coracias garrulus) ve Avrupa Birliği ölçeğinde önemli olan çobanaldatan (Caprimulgus europaeus), kirazkuşu (Emberiza hortulana) ve kara alınlı örümcekkuşu (Lanius minor) alanda üremektedir. Alanda bozkır kartalının (Aquila nipalensis) ürediği tahmin edilmekle birlikte henüz kesin bir veri yoktur.
Alanda bulunan kelebek türleri arasında karagözlü mavi kelebek (Glaucopsyche alexis) ve apollo (Parnassius apollo), sürüngen türleri arasında ise Bendimahi kertenkelesi (Darevskia bendimahiensis) yer alır.
Alan Kullanımı: Alandaki en önemli geçim kaynağı hayvancılıktır. Dağdaki meralarda özellikle yazın yoğun otlatma yapılmaktadır. Hayvan sahipleri kışla birlikte dağın alçak kesimlerine ve ovalara inmektedir. Bölgede arıcılık da yapılmaktadır.
Tehditler: Alanda aşırı otlatma ve ağaç kesimi nedeniyle bitki örtüsü tehlike altındadır.
Koruma Çalışmaları: Bilinen bir koruma çalışması bulunmamaktadır.
Yerel İlgi Sahipleri: Ağrı Valiliği, Van Valiliği, Ağrı Jandarma Komutanlığı, Doğa Gözcüleri Derneği, Van Gölü Çevre Koruma Derneği, Doğal Çiçek Soğancıları Derneği, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Van İli Çevre Koruma Vakfı, Ağrı İli Çevre Koruma Vakfı, Tema Vakfı Ağrı Temsilciliği, Çevre Koruma ve Güzelleştirme Derneği.
Burcu Meltem Arık, Yıldıray Lise