Sinop Yarımadası

OBK015-Sinop Yarımadası-Önemli Doğa Alanları Kitabı

Koruma Önceliği  : Korumaya Bağımlı

Alanın Değişimi    : Gerileme (-1)

Yüzölçümü : 18600 ha        Yükseklik : 0 m – 207 m

Boylam        : 35,01ºD          İl(ler)        : Sinop

Enlem          : 42,04ºK           İlçe(ler)    : Sinop merkez, Erfelek

Koruma Statüleri : Tabiatı koruma alanı, doğal sit alanı, yaban hayatı geliştirme sahası

 

Alanın Tanımı: ÖDA, Sinop şehir merkezinin bulunduğu yarımadanın yanı sıra Türkiye’nin en kuzey noktası olan İnceburun ile Sarıkum Gölü ve çevresindeki ormanları içine alır. Yarımada, ortalama yüksekliği 100 metre olan, ancak güneye doğru gidildikçe yükseltisi artan bir plato özeliği gösterir. Bu platoda kalkerli kayaçlar çok geniş yer kaplar. Sarıkum Gölü ve çevresi tektonik hareketler sonucu oluşmuş çukur alanlar üzerinde yer alır. Bölgedeki kayaçların yapısı, zeminin geçirgenliğini artırmakta, yağış suları tabana sızarak akarsu sisteminin gelişmesini önlemektedir.

Habitatlar: ÖDA; tatlı su gölü, ormanlar, yalancı maki toplulukları, kıyı kumulları, deniz kıyısı kayalıkları, sulak çayırlar, ağaçlandırma sahaları, tarım alanları ve yerleşim birimlerinden oluşur. Kumların özellikle rüzgarla kolaylıkla taşınabilmesi eskiden bir körfez olan Sarıkum Gölü’nün denizden koparak bir göle dönüşmesine neden olmuştur. Sarıkum Gölü’nün tabanı kumludur, özellikle güneybatı bölümü saz ve kofanın baskın olduğu sık bir bataklık ve turbalık bitki örtüsüyle kaplıdır. Gölün güneyinde subasar dişbudak (Fraxinus angustifola) ormanı geniş yer tutar. Daha kuru ve tepelik alanları meşe, yalancı maki, kızılçam ve gürgen toplulukları kaplarken, kumulların bir bölümünde farklı çam türleriyle ağaçlandırma yapılmıştır. Tarım alanları, ÖDA’nın doğu yarısında yoğunlaşır.

Türler: ÖDA, birçok nadir ve endemik bitki türü için önemlidir. Ülkemize endemik Isatis arenaria, Verbascum degenii ve Crocus speciosus ssp. xantholaimos bitkilerinin nesli tehlike altındadır.

Deniz kıyısı kayalıklarında tepeli karabatak (Phalacrocorax aristotelis) üremektedir. Sarıkum Gölü’nde nesli dünya ölçeğinde tehlike altında bulunan dikkuyruk (Oxyura leucocephala), pasbaş patka (Aythya nyroca) ve büyük orman kartalı (Aquila clanga) kışlamaktadır.

Alanda ÖDA kriterlerini sağlamamakla birlikte karaca (Capreolus capreolus), yaban domuzu (Sus scrofa), çakal (Canis aureus), tilki (Vulpes vulpes), gelincik (Musela nivalis) ve porsuk (Martens martens) yaşamaktadır. Alanın kıyıları 1990’lı yılların ortalarına kadar Akdeniz foku (Monachus monachus) için önem taşımaktaydı.

Alan Kullanımı: Küçük bir yerleşim birimi olan Sinop şehir merkezi ÖDA’nın içindedir. Alandaki insan faaliyetleri hayvancılık, tarım ve balıkçılıktır. Bölgede çok yoğun olmamakla beraber yaz turizmi vardır.

Tehditler: ÖDA üzerinde nükleer santral yapımı planlanmaktadır. Santralin yapımı, özellikle deniz canlılarının yok olmasına ve dolayısıyla Karadeniz’in en bakir kıyılarının doğal zenginliklerinin yok olmasına neden olacaktır.

Alandan kumul alımı kumul bitkilerine zarar vermektedir. Ayrıca kumul ve fundalıklarda yapılan ağaçlandırma çalışmaları, yörenin doğal bitki örtüsünü tehdit etmektedir.

Sarıkum Gölü, Keçi Deresi’nin getirdiği alüvyonlar ve kum fırtınaları sonucunda küçülmektedir. Alan üzerindeki bir diğer tehdit ise Sinop şehir merkezi ile Sarıkum Gölü arasında kalan bölgedeki sulama projesidir. Alanın doğal bitki örtüsünü ve su rejimini değiştirecek olan bu proje, Karasu Deresi’nin denize döküldüğü yerde oluşan deltayı da tehdit etmektedir.

Aşırı otlatma, endemik bitki türleri üzerinde baskı oluşturmaktadır. Alanda özellikle Karagöl-Aksaz bölgesinde kaçak avcılık yapılmaktadır.

Koruma Çalışmaları: Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Sarıkum Gölü’nün ve çevresindeki ormanların korunması için alanın yönetim planını hazırlamakta ve çeşitli koruma çalışmaları yürütmektedir.

Sinop Çevre Dostları Derneği, alandaki bitki örtüsünün korunması ve kaçak avcılığın engellenmesi için çeşitli çalışmalar yapmaktadır.

Yerel İlgi Sahipleri: Sinop Valiliği; Sinop Çevre ve Orman İl Müdürlüğü Doğa Koruma ve Mili Parklar Dairesi; Erfelek Kaymakamlığı; Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sinop Fen Edebiyat Fakültesi; Sinop Su Ürünleri Fakültesi; Sinop Çevre Dostları Derneği; On Dokuz Mayıs Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu; Samsun Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü Kuş Gözlem Kolu.

 

Arzu Gürsoy, Fazilet Üker

Change this in Theme Options
Change this in Theme Options