MAR024-Kilyos Kumulları-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : Acil
Alanın Değişimi : Gerileme (-2)
Yüzölçümü : 903 ha Yükseklik : 0 m – 100 m
Boylam : 29,01ºD İl(ler) : İstanbul
Enlem : 41,24ºK İlçe(ler) : Sarıyer
Koruma Statüleri : Doğal sit alanı
Alanın Tanımı: İstanbul Boğazı’nın batı yakasında ve Karadeniz kıyısında yer alan ÖDA, Kilyos ve Gümüşdere köyleri arasında uzanır. Türkiye’nin Karadeniz sahili boyunca uzanan biyolojik çeşitlilik açısından en zengin kumul örneklerinden biridir. Ancak alan maden işletmeleri ve yoğun yapılaşma baskısı altındadır.
Habitatlar: Kilyos Kumulları, İstanbul’un Karadeniz kıyılarında yer alan, kısmen fundalık, mera ve asit karakterli baltalık ormanlarla sınırlanmış geniş kumul ekosistemlerinden oluşur.
Türler: Kilyos kumulları nesli küresel ölçekte tehlike altında bulunan sahil asperulası (Asperula littoralis), Kilyos peygamberçiçeği (Centaurea kilaea), Karadeniz salkımı (Silene sangaria) ve sahil sığırkuyruğu (Verbascum degenii) gibi endemik bitki türlerinin dünya ölçeğinde önemli popülasyonlarını içerir.
Alan Kullanımı: ÖDA geçmişte yaygın olarak madencilik faaliyetlerine sahne olmuştur. Bugün daha çok ikinci konut inşaatları ile üniversite ve resmi kurum tesislerinin etkisi altındadır. Alanda sınırlı miktarda tarım yapılmaktadır.
Tehditler: Kilyos Kumulları ÖDA’sında geçmişte geniş çaplı açık linyit işletilmeciliği yapılmıştır. Bu sebeple kumul alanlar büyük oranında kayba uğramıştır. Linyit madenciliğinin sonrası eski maden sahaları yabancı çam ve akasya ağaç türleriyle ağaçlandırılmıştır. Bu durum alanın biyolojik zenginliğini ve geleceğini büyük ölçüde tehdit etmektedir. Ağaçlandırmada kullanılan ve yöreye özgü olmayan türler kumullarda yayılmakta ve bitki örtüsü için tehdit oluşturmaktadır.
Alanda yoğunlaşan plansız yapılaşma kumul ekosistemini tehdit etmektedir.
Koruma Çalışmaları: Kilyos kumulları herhangi bir koruma statüsüne sahip değildir. Alanın önemini vurgulayan araştırmalar dışında koruma amaçlı bir girişim bilinmemektedir.
Yerel İlgi Sahipleri: İstanbul Valiliği; İstanbul Büyükşehir Belediyesi; İstanbul İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü; İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi; İstanbul Kuş Gözlem Topluluğu; Doğal Hayatı Koruma Derneği.
Gökmen Yalçın