EGE019-Bafa Gölü-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 17660 ha Yükseklik : 2 m – 690 m
Boylam : 27,43ºD İl(ler) : Aydın, Muğla
Enlem : 37,52ºK İlçe(ler) : Söke, Didim, Milas
Koruma Statüleri : Tabiat parkı
Alanın Tanımı: Göl, Büyük Menderes Çöküntü havzasının aşağı kısmında ve denize yakın bir alanda yer alır. Uzunluğu 15.4 kilometre, genişliği 4.5 kilometre ve ortalama derinliği iki metre olup en derin yeri 19 metredir. Eski deniz körfezinin ağzının Menderes Irmağı’nın getirdiği alüvyonla kapanıp denizden ayrılmasıyla oluşmuştur ve bu nedenle bir doğal set gölüdür. Göl üzerinde kuşlar için önemli olan İkizce Ada ve Kuyulu Adası bulunmaktadır. Bafa Gölü kıyısında çok sayıda arkeolojik yerleşim alanı bulunmaktadır.
Habitatlar: ÖDA’nın büyük bir kısmını tatlı-tuzlu su oranı mevsimsel olarak değişen göl yüzeyi oluşturur. Kıyılar akarsuların göl ile buluştuğu noktalarda sazlık ve bataklık, diğer yerlerde ise kayalık ve taşlık yapıdadır. Göldeki adalar ve özellikle bu adalardaki ağaçlar başta balıkçıllar olmak üzere su kuşları tarafından üreme alanı olarak kullanılır. Gölün sığ olan batı kıyıları bataklık ve sucul bitkilerle kaplıdır. Alanın çevresindeki bitki örtüsü çoğunlukla zeytin bahçeleri ve yer yer Akdeniz maki ve frigana toplulukları ile dağınık kızılçam (Pinus brutia) topluluklarından oluşur.
Türler: Göl çevresinde yaşayan ve nadir bir ters lale türü olan Fritillaria milasense ÖDA kriterlerini sağlamaktadır.
Göl ve çevresi su kuşları için önemli üreme ve kışlama alanıdır. Kışın on binlerce sakarmeke (Fulica atra) ve elmabaş pakta (Aythya ferina) burada kışlar. Alanda kuluçkaya yatan önemli türler arasında kaşıkçı (Platalea leucorodia), gece balıkçılı (Nycticorax nycticorax), erguvani balıkçıl (Ardea purpurea), küçük akbalıkçıl (Egretta garzetta) ve mahmuzlu kızkuşu (Vanellus spinosus) gelir. ÖDA çevresinde bir çift akkuyruklu kartalın (Haliaeetus albicilla) üremeye devam ettiği tahmin edilmektedir
Gölde Büyük Menderes Havzası’na endemik Ulubat balığı (Acanthobrama mirabilis) yaşamaktadır.
Alan Kullanımı: Gölün batısından geçen karayolu boyunca günübirlik kıyı dinlenme tesisleri, Muğla il sınırları içinde yoğunluk kazanır. Gölde yoğun biçimde balıkçılık yapılmaktadır. Güney kıyılarında kırsal kıyı yerleşimleri ve her yıl binlerce turistin ziyaret ettiği antik Herakleia, Latmos ve Myus kentleri yer alır. Gölün kuzey kıyılarındaki düz alanda pamuk tarlaları bulunur. Gölün kurak, taşlık ve meyilli kıyı kesimlerinde zeytinlikler yaygındır. Son yıllarda göl kıyılarında rekreasyonel faaliyetler artış göstermiştir.
Tehditler: Gölün koruma alanı sınırları içinde büyük tesis bulunmamaktadır. Yasadışı avcılık gölde barınan yaban hayatı açısından ciddi bir tehdittir. Göl kıyısındaki küçük ölçekli konaklama tesislerinin arıtma tesisi yoktur.
ÖDA’nın kuzeybatısındaki sedde, gölün su rejimine müdahale etmekte ve göldeki doğal yaşamı etkilemektedir.
Göl çevresindeki tarım alanlarından dönen sular, gölde kirliliğe neden olmaktadır.
Koruma Çalışmaları: Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından 2004 yılında Bafa Gölü Tabiat Parkı’nın Uzun Devreli Gelişme Planı hazırlıkları başlatıldı.
Aydın İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü alanda özelikle kaçak avcılığın engellenmesi ve orman kayıplarının önlenmesi konusunda çalışmalarına yoğun bir biçimde devam etmektedir.
Yerel İlgi Sahipleri: Aydın İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar Kuşadası Mühendisliği; Doğa Derneği; Ege Doğal Yaşamı Koruma Derneği (Ege Doğa); kuş gözlemcisi İstemihan M. Kahraman.
İstemihan M. Kahraman, Hakan Körbalta