GDA012-Devegeçidi Barajı-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : İzlenmesi Gerekli
Alanın Değişimi : Aynı (0)
Yüzölçümü : 6781 ha Yükseklik : 690 m – 770 m
Boylam : 39,97ºD İl(ler) : Diyarbakır
Enlem : 38,05ºK İlçe(ler) : Diyarbakır merkez
Koruma Statüleri : Yok
Alanın Tanımı: Diyarbakır’ın 20 kilometre kuzeybatısında yer alan baraj gölüdür. Baraj, Dicle Nehri’nin küçük kollarından biri olan Devegeçidi Çayı üzerine 1972 yılında sulama amacıyla kurulmuştur. Çok derin olmayan baraj gölünün çevresinde küçük dere ağızları ve tarım alanları bulunur. Barajın batı kesiminde toprak çekilmesiyle oluşmuş kıyıları geniş sazlıklarla kaplı küçük göletler vardır.
Habitatlar: ÖDA, sığ baraj gölü, baraj bendinden sızan sularla ve toprak çekilmesiyle oluşmuş sazlarla kaplı göletler ve çayırlardan oluşan bir yapay sulakalan sistemidir. Sulakalanı; meralar, tarım alanları, otlatılmış meşe toplulukları çevreler. Barajı besleyen Devegeçidi Çayı üzerinde galeri ormanları bulunur.
Türler: ÖDA, bitki, sürüngen ve kuş türleri için uluslararası öneme sahiptir.
ÖDA, Türkiye’ye endemik ve nesli tükenmekte olan Astragalus gymnalopecias bitkisinin Mukus Vadisi dışındaki tek dağılış alanıdır. Lathyrus trachycarpus ve Onosma helleri alandaki diğer tehlike altındaki bitki türleridir. Bunun yanında iki dar yayılışlı bitkinin önemli popülasyonları ÖDA içinde bulunur.
Kış ve bahar aylarında ördek ve balıkçıl gibi sukuşları açısından zengin olan alan, üreme döneminde de nadir ördek türlerine ev sahipliği yapar. Baraj gölünün batısındaki göletlerde nesli tehlike altında olan pasbaş patka (Aythya nyroca) ve yaz ördeği (Marmaronetta angustirostris) kuluçkaya yatar. ÖDA, Van Gölü martısının (Larus armenicus) Türkiye’deki önemli kışlama alanlarından biridir.
Alan Kullanımı: Baraj gölünde balıkçılık yapılır. Göl yakınında bir piknik alanı bulunur. Sulakalanın yakın çevresinde kuru tarım, meyvecilik ve hayvancılık yapılır.
Tehditler: Tarımsal genişleme, göletler ve sazlık alanlara müdahale ile yasadışı avcılık alandaki en önemli tehditlerdir.
Koruma Çalışmaları: DicleKuş alanda düzenli olarak kuş gözlemi yapmaktadır. Bunun dışında bilinen bir koruma çalışması yoktur.
Yerel İlgi Sahipleri: Diyarbakır Valiliği, Diyarbakır İl Çevre Müdürlüğü, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı, Diyarbakır Çevre Gönüllüleri Derneği (ÇEVGÖN), Dicle Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu (DicleKuş).
Murat Biricik, A. Selçuk Ertekin, Recep Karakaş