AKD054-Bolkar Dağları-Önemli Doğa Alanları Kitabı
Koruma Önceliği : Acil
Alanın Değişimi : Gerileme (-1)
Yüzölçümü : 399366 ha Yükseklik : 210 m – 3524 m
Boylam : 34,46ºD İl(ler) : Mersin, Niğde, Konya
Enlem : 37,26ºK İlçe(ler) : Ereğli, Pozantı, Ulukışla, Ayrancı, Karaisalı, Halkapınar, Tarsus, Çamlıyayla, Mersin merkez, Erdemli
Koruma Statüleri : Yok
Alanın Tanımı: Doğu Akdeniz Bölgesi ve Orta Anadolu Platosu arasında kalan büyük bir dağ silsilesidir. İki bölgenin geçiş noktasında bulunması ve büyük çeşitlilik gösteren jeomorfolojik yapısı, Bolkar Dağları’nın doğal yaşam ve nadir türler açısından Türkiye’nin en benzersiz alanlarından biri olmasını sağlamıştır. Dağın orta bölümündeki yüksek dağ çayırları (alpin kuşak) temmuz ayına kadar karlarla kaplıdır ve yer yer buzul gölleri içerir. Bu göllerden birinde (Kara Göl) dünyanın başka hiçbir yerinde yaşamayan ve nesli tükenmekte olan Toros kurbağası (Rana holtzi) yaşar. ÖDA, yaban hayatı açısından çok zengindir.
Habitatlar: Akdeniz bölgesindeki en geniş yüksek dağ çayırı topluluklarını içerir. Dağların güney yamaçları farklı Akdeniz bitki örtüsü tipleri bulunur. Bu bölgedeki derin kanyonlar ılıman ve nemli mikroklimaya sahiptir, bu nedenle Türkiye’nin başka bölgelerinde görülmeyen bazı yarı tropikal canlı türlerini barındırır. Kuzey yamaçlarda ise tipik Orta Anadolu karasal iklimi gözlenir ve bu bölge dağ bozkırları ve seyrelmiş orman örtüsüyle kaplıdır.
Türler: Bölge ülkemizdeki en eşsiz yaban hayatı alanlarından birisidir. Birçok canlı grubundan öncelikli türler alanda bulunmaktadır.
Alanda Türkiye’ye endemik yaklaşık 300 bitki türü bulunmaktadır. Bu türlerden 10 kadarının bilinen dünya dağılımının Bolkar Dağları ile sınırlı olduğu bilinmektedir.
Alan başta yırtıcılar olmak üzere kuşlar açısından da oldukça önemlidir. Alanda üreyen bıyıklı doğan (Falco biarmicus), sakallı akbaba (Gypaetos barbatus), küçük akbaba (Neophron percnopterus), kara çaylak (Milvus migrans) ve urkeklik (Tetraogallus caspius) korumada öncelikli kuşlardan bazılarıdır.
Bolkar Dağları sahip olduğu memeli türleri açısından da ülkemizin en önemli alanlarından bir tanesidir. Yabankeçisi (Capra aegagrus), vaşak (Lynx lynx), yünlü kaya uyuru (Dryomys laniger) ve üç ayrı yarasa türü alana ÖDA statüsü kazandırmaktadır.
Dünya üzerinde yalnızca bir noktada yaşadığı bilinen Toros kurbağası (Rana holtzi) Bolkar Dağları’nın en önemli türlerinden birisidir. Kara Göl ve Çinili Göl bölgesine endemik bu canlı türü Bolkar Dağları’nın öncelikli türlerinin başında gelmektedir.
Bolkar Dağları kelebekler ve kızböcekleri açısından da önemlidir. Ülkemize endemik iki ayrı kelebek türü Bolkar Dağları’nda bulunmaktadır.
Alan Kullanımı: ÖDA’daki başlıca insan faaliyetleri hayvancılık ve ormancılıktır. Bolkar Dağları, Akdeniz göçer kültürünün yaşamaya devam ettiği nadir alanlardan biridir. Yaz aylarında yaylalara göç eden yörükler alanı başta hayvancılık faaliyetleri olmak üzere yoğun olarak kullanmaktadır.
Tehditler: Alandaki tehditlerin başında, bölgede inşa edilen barajlar gelmektedir. Baraj yapımları gerek su rejimine müdahale, gerekse doğal yapının bozulması anlamında bölgeyi tehdit etmektedir.
Bölgede yoğun şekilde yapılan otlatma faaliyetleri bitki örtüsüne zarar ermektedir. Özellikle keçilerin yoğun baskısı yeni ağaçların yetişmesine birçok yerde izin vermemektedir.
Bölgede kaçak ağaç kesimi de devam etmekte ve alanın doğal bütünlüğüne zarar vermektedir.
Koruma Çalışmaları: Alanda bilinen bir koruma çalışması bulunmamaktadır.
Yerel İlgi Sahipleri: Niğde İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Konya İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Mersin İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Çamlıyayla Kaymakamlığı; Pozantı Kaymakamlığı;Ulukışla Kaymakamlığı ; Halkapınar Kaymakamlığı; Çamlıyayla İlçe Jandarma Komutanlığı; Pozantı İlçe Jandarma Komutanlığı; Ulukışla İlçe Jandarma Komutanlığı; Halkapınar İlçe Jandarma Komutanlığı.
Bahtiyar Kurt